Od 1 czerwca 2012 r. choroba w pierwszym miesiącu ubezpieczenia nie przekreśli szansy na większe świadczenie. Biznesmen musi jednak wykazać ciągłość składkową – czytamy w Rzeczpospolitej.

Trybunał Konstytucyjny z 24 maja 2012 r. orzekł, że przepisy dotyczące ustalania podstawy wymiaru zasiłków chorobowych i macierzyńskich dla przedsiębiorców ubezpieczonych krócej niż miesiąc są sprzeczne z konstytucją. Chodzi o art. 48 ust. 2 i art. 52 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Wyrok jest istotny dla tych osób prowadzących pozarolniczą działalność, które: stały się niezdolne do pracy przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, jeśli były wcześniej objęte tym ubezpieczeniem z innego tytułu.

Zgodnie z przepisami, które zakwestionował TK, jeśli biznesmen zachorował już w pierwszym miesiącu ubezpieczenia, otrzymywał dość niskie świadczenie. Podstawę jego wymiaru ZUS naliczał odpowiednio do okresu trwania ubezpieczenia. I to bez względu na to, czy miał ciągłość ubezpieczeniową z innego, wcześniejszego tytułu. Tak się działo nawet wtedy, gdy bezpośrednio po wielu latach opłacania obowiązkowej składki chorobowej zmieniał mu się tytuł ubezpieczenia na dobrowolne z racji prowadzenia działalności gospodarczej. Gdy zachorował przed upływem pełnego miesiąca ubezpieczenia z nowego tytułu, przy ustalaniu wysokości należnych zasiłków był traktowany tak, jakby do ubezpieczenia przystąpił po raz pierwszy.

Korzystniej ustala się podstawę wymiaru zasiłku dla pracownika, który zachorował przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego. Dla niego zgodnie z art. 48 ust. 2 i art 52 ustawy zasiłkowej podstawę wymiaru świadczenia stanowi wynagrodzenie, które osiągnąłby, gdyby przepracował pełny miesiąc kalendarzowy. Podstawa u zatrudnionych była więc zawsze uzupełniania, a u przedsiębiorców nie. To oznaczało zasadniczą dysproporcję w zakresie ustalania podstawy wymiaru zasiłku dla osób prowadzących własny biznes.

Zakwestionowane przepisy będą obowiązywać do uchwalenia nowych. Jednak już teraz ZUS i sądy nie mogą ich stosować w sposób sprzeczny z konstytucją.

Od 1 czerwca, czyli od dnia publikacji wyroku w Dzienniku Ustaw, organ rentowy, ustalając podstawę zasiłkową dla chorego przedsiębiorcy ubezpieczonego krócej niż miesiąc, nie może określić wysokości jej podstawy jako kwoty proporcjonalnej do czasu trwania ubezpieczenia. Jednak będzie tak pod warunkiem, że niedomagający biznesmen ma ciągłość ubezpieczenia chorobowego. Chodzi zatem o to, by bezpośrednio przed przystąpieniem do ubezpieczenia chorobowego z biznesu odprowadzał składki na to ubezpieczenie z innego tytułu.

Przedsiębiorcy, którym ZUS obliczył podstawę wymiaru zasiłku proporcjonalnie do okresu ubezpieczenia przed wejściem w życie wyroku TK, mogą wystąpić o ponowne ustalenie ich wysokości. Zasady postępowania są odmienne w zależności od tego, czy w sprawie była wydawana decyzja lub było prowadzone postępowanie przed sądem.

O tym, czy osobie, która otrzymała zaniżone świadczenie, ZUS wypłaci wyrównanie, zadecyduje min. to, czy wniosła odwołanie od decyzji ustalającej wysokość zasiłku.

W sprawach, w których ZUS nie wydawał decyzji, zastosowanie ma art. 67 ust. 4 ustawy zasiłkowej.
Wskazuje on, że roszczenie o wypłatę zasiłku przedawnia się po upływie trzech lat od ostatniego dnia okresu, za który świadczenie przysługuje. Zatem przedsiębiorca ma szansę na ponowne ustalenie podstawy wymiaru tych zasiłków, które otrzymał za okres trzech ostatnich lat licząc od daty wystąpienia z wnioskiem o wyrównanie. Wystarczy, by choć ostatni dzień okresu, za który zasiłek przysługiwał, mieścił się w tak liczonym trzyletnim okresie. Wówczas wypłaty wyrównania dokonuje się za cały nieprzerwany okres pobierania zasiłku.

Więcej w Rzeczpospolitej z 13 czerwca 2012 r.