Obowiązki sprawozdawcze i finansowe mają wprowadzający zanieczyszczenia do powietrza, gleby i wód oraz pobierający wodę bezpośrednio ze środowiska – nie tylko przedsiębiorcy, także jednostki organizacyjne, a nawet osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami (w tym rolnicy indywidualni), ale ci ostatni opłaty ponoszą wyłącznie w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia. Jednak dzisiaj piszemy tylko o obowiązkach firm i nie piszemy o opłatach z składowanie odpadów. Rozliczenia mogą okazać się niezbędne nie tylko wtedy, gdy podmiot dysponuje własnym samochodem, ale również wtedy, gdy paliwo do auta pracownika jest kupowane na koszt firmy. Za emisje do powietrza rozliczyć powinien się też ten, kto samodzielnie maluje np. elewacje swojej firmy czy używa spalinowej kosiarki do strzyżenia firmowego trawnika.

O obowiązkach nie mogą tym bardziej zapomnieć m.in. firmy usługowe pracujące z pędzlem i farbami na otwartej przestrzeni. Jak wyjaśnia Ministerstwo Środowiska (w opinii nr DP-024-60/30985/11/EN), przedsiębiorca malujący np. poziome znaki na drogach emituje do powietrza w sposób niezorganizowany różne substancje, a więc zgodnie z art. 3 pkt 20 lit. a ustawy z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. z 2008 r. nr 25, poz. 150 ze zm.) jest podmiotem korzystającym ze środowiska i musi się rozliczać.

Termin składania sprawozdań za pierwsze półrocze 2012 r. mija 31 lipca. Potem nalicza się odsetki w wysokości jak dla zobowiązań podatkowych. Gdy ktoś zapomni o rozliczeniach, marszałek województwa wymierzy mu opłatę w drodze decyzji. Jeżeli dodatkowo okaże się, że brakuje wymaganego pozwolenia (np. na wprowadzane ścieków do wód), będzie to opłata podwyższona o 500 proc. Marszałek wymierzy ją na podstawie własnych ustaleń lub wyników kontroli wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.

W tym roku podmioty rozliczają się wprawdzie na obowiązujących od 1 lipca 2009 r. formularzach, ale według nowych, wyższych niż w ubiegłym roku stawek. Obwieszczenie z nowymi stawkami nie zmienia zasad, na podstawie, których rozliczano się za ubiegły rok. Te nadal są w rozporządzeniu z 2008 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska.

Opłatę wnosi się, co do zasady, na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska. Ale nie zawsze. Za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza z wykorzystywanych przez przedsiębiorstwo pojazdów płaci się zgodnie miejscem rejestracji podmiotu (co wynika z art. 277 ust. 2 prawa ochrony środowiska) a nie miejscem wykonywania działalności.

Przypominamy też, że podmiot posiadający w danym województwie kilka zakładów, musi pamiętać, że opłaty i wykaz zawierający zbiorcze zestawienie informacji o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat muszą dotyczyć wszystkich obiektów w obrębie danego województwa. Jeżeli zaś zakłady rozmieszczone są w kilku województwach, to firma nie uniknie składania sprawozdań do każdego z marszałków, na którego terenie prowadzi działalność.

Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 17 lipca 2012 r.