Niezdolność do pracy występującego o rentę musi powstać nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania okresów numeratywnie wymienionych w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Do okresów tych zalicza się m.in. okres ubezpieczenia, tzn. opłacania obowiązkowo albo dobrowolnie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, poczynając od 1 stycznia 1999 r., a także okres nieopłacania tych składek z powodu przekroczenia w trakcie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek.

Od powyższej zasady jest wyjątek – warunku powstania niezdolności do pracy w ściśle określonym przez przepisy czasie nie musi spełnić osoba, wobec której orzeczono całkowitą niezdolność do pracy i która może udowodnić okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety albo 25 lat dla mężczyzny.

Zasady liczenia terminu

Termin 18 miesięcy należy liczyć zgodnie z zasadą, iż kończy się on z upływem tego dnia w ostatnim miesiącu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostatnim dniu tego miesiąca.

W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych osoba, której odmówiono przyznania świadczenia rentowego z powodu niespełnienia wszystkich warunków, może prawdzie, mimo prawomocnego orzeczenia, ponownie ubiegać się o świadczenie, jeżeli wykaże, że spełnia wymagane warunki w okresie późniejszym lub, że doszło do zmiany sytuacji, także prawnej (wyrok SN z 19 czerwca 2001 r., II UKN 414/00, PPiPS 2003/3/56). Trzeba jednak wiedzieć, że w ponownym postępowaniu nie można skutecznie powoływać się na spełnienie warunku nabycia prawa do renty, polegającego na powstaniu niezdolności do pracy w ciągu 18 miesięcy od ustania zatrudnienia, jeżeli uprzednio prawomocnym wyrokiem odmówiono przyznania świadczenia wobec niespełnienia tego warunku (wyrok SN z 3 lipca 2001 r., II UKN 462/00, OSNP 2003/7/184).

RENTA DLA OSOBY Z DŁUGIM STAŻEM

Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (art. 57 ust. 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.), bez potrzeby wykazywania przewidzianego w art. 58 ust. 2 tej ustawy pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego przypadającego w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy (uchwała SN z 23 marca 2006 r., I UZP 5/05,0SNP 2006/19-20/305).

Więcej Gazeta Podatkowa.