Przed złożeniem wniosku o emeryturę lub rentę warto przeliczyć, czy świadczenie będzie wyższe, gdy zostanie obliczone od wynagrodzeń z kolejnych dziesięciu lot kalendarzowych z 20 lat przed złożeniem wniosku, czy też z 20 lat wybranych dowolnie z całego okresu ubezpieczenia. Można też wybór najkorzystniejszego wariantu pozostawić ZUS.
Podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne rentowe lub na ubezpieczenia społeczne w okresie dziesięciu kolejnych lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę. Uwzględniając w podstawie wymiaru wynagrodzenia z dziesięciu lat, przyjmuje się lata następujące bezpośrednio po sobie. Mogą to być zatem lata, w których ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu przez cały rok, część roku czy też takie, w których nie osiągał żadnego wynagrodzenia.
Faktyczny okres ubezpieczenia
W ściśle określonych w ustawie emerytalnej sytuacjach podstawa wymiaru może być ustalona z faktycznego okresu podlegania ubezpieczeniom. Może to mieć miejsce w przypadku ustalania podstawy wymiaru renty dla ubezpieczonego, u którego niezdolność do pracy powstała w wieku do 30 roku życia albo dla osoby, której niezdolność do pracy powstała powyżej 30 roku życia, a brak możliwości ustalenia podstawy wymiaru z dziesięciu kolejnych lat kalendarzowych jest wynikiem pełnienia zastępczej służby wojskowej, odbywania służby wojskowej czy też korzystania z urlopu wychowawczego.
Podstawa z 20 lat
Na wniosek osoby występującej o emeryturę lub rentę podstawę wymiaru może stanowić przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.
Obliczając podstawę wymiaru z 20 dowolnie wybranych lat przyjmuje się wynagrodzenia z tych lat, w których zainteresowany pracował przez cały rok albo przez część roku. Nie muszą to być kolejne lata.
Warto zapamiętać, że wskazując najkorzystniejsze lata do ustalenia podstawy wymiaru nie należy kierować się nominalną wysokością wynagrodzenia, lecz jego stosunkiem do przeciętnego wynagrodzenia.
Nie ma prawnej możliwości przyjęcia do obliczenia podstawy wymiaru takiego roku, w którym zainteresowany nie podlegał ubezpieczeniu społecznemu albo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, w związku z czym nie uzyskał żadnego wynagrodzenia. Gdy natomiast zainteresowany posiada dokumenty potwierdzające podleganie ubezpieczeniu albo ubezpieczeniom przez okres 20 lat kalendarzowych, a nie przedłoży zaświadczenia o wysokości uzyskanego w tych łatach wynagrodzenia, możliwe jest przyjęcie za te lata wynagrodzenia zerowego.
Więcej w Gazecie Prawnej z 28 lutego 2008 r.