Podatnik VAT, który zamierza dokonywać dostaw lub nabywa towary od kontrahentów z Unii Europejskiej, przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy (WDT) lub pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia (WNT) powinien zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności. Potem powinien składać informację podsumowującą odbyte transakcje. Składa się ją na druku VAT-R/UE. Zgłoszenie to jest bezpłatne, a podatnik otrzymuje tzw. numer NIP-UE.
O dokonanych wewnątrzwspólnotowych dostawach albo o nabyciu towarów podatnik informuje na druku VAT-UE. Deklarację taką składa się w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po kwartale, za który składana jest informacja.
Przez WDT rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 ustawy o VAT na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, pod warunkiem że nabywca towarów jest:
1) podatnikiem w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT lub podatnikiem podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika;
2) osobą prawną niebędącą podatnikiem, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;
3) podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem od wartości dodanej, działającymi w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, niewymienionymi w pkt 1 i 2, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe zharmonizowane, które zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczenia wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą;
4) podmiotem innym niż wymienione w pkt 1 i 2 działającym (zamieszkującym) w innym niż RP państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.
Przypadki, w których nie występuje WNT, mimo że towary są przywożone z krajów UE do Polski, wymieniono w art. 10 ustawy o VAT. Wyłączenia te dotyczą statusu dostawcy i nabywcy. Wśród nich znajduje się jednak wyłączenie podmiotowe, uzależnione od całkowitej wartości nabycia. Wartość WNT uprawniająca do wyłączenia od VAT wynosi 50 tys. zł.
WNT nie wystąpi, w sytuacji gdy nabywcą towaru będzie:
1) rolnik ryczałtowy, który przeznacza towar dla prowadzonej działalności rolniczej;
2) podatnik, który wykonuje jedynie czynności inne niż opodatkowane podatkiem od towarów i usług i któremu nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług;
3) podatnik zwolniony od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy;
4) osoby prawne, które nie są podatnikami;
– jeżeli całkowita wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju
nie przekroczy w trakcie roku podatkowego kwoty 50 tys. zł.
Wyłączenie to będzie miało jednak miejsce, jeżeli całkowita wartość netto WNT na terytorium kraju nie przekroczy również w poprzednim roku podatkowym kwoty 50 tys. zł.
W myśl ogólnej zasady wynikającej z art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w przypadku dostawy towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią miejscem świadczenia jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy. Zasada ta jest również stosowana przy określaniu, czy mamy do czynienia z WNT.
Na wniosek zainteresowanego biuro wymiany informacji o VAT lub naczelnik urzędu skarbowego potwierdza zidentyfikowanie lub nie potwierdza zidentyfikowania określonego podmiotu na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju. Zainteresowanym może być zarówno sam podatnik, jak i osoba prawna, która nie jest takim podatnikiem, mający interes prawny w złożeniu wniosku. Wniosek taki składa się na piśmie, faksem, telefonicznie lub pocztą elektroniczną.
Więcej w Rzeczpospolitej z 25 maja 2009 r.