Jesteśmy zobowiązani zapewnić pracownikom posiłki profilaktyczne. Jednak od października ze względów organizacyjnych i lokalowych nie będziemy mieli możliwości wydawania ich w naturze przez kilka miesięcy. Co w takim razie należy zrobić? – pyta czytelnik Dziennika Gazety Prawnej.

Jak odpowiada ekspert współpracujący z DGP – w takich sytuacjach przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy dopuszczają wydawanie pracownikom bonów gastronomicznych zamiast wydawania posiłków w naturze.

Zgodnie z art. 232 kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Szczegółowe zasady wydawania posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania określa rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. W myśl par. 3 rozporządzenia pracodawca jest obowiązany zapewnić posiłki pracownikom wykonującym m.in. prace związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 2000 kcal (8375 kJ) u mężczyzn i powyżej 1100 kcal (4605 kJ) u kobiet. Zgodnie z par. 2 rozporządzenia posiłki powinny być w formie jednego dania gorącego i zawierać 50‒55 proc. węglowodanów, 30‒35 proc. tłuszczów, 15 proc. białek oraz posiadać wartość kaloryczną ok. 1000 kcal.

Obowiązek zapewnienia posiłków profilaktycznych jest uzależniony nie tyle od stanowiska pracy, ile od wydatku energetycznego. Warto również przypomnieć, że zgodnie z par. 5 rozporządzenia stanowiska pracy, na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymywać posiłki i napoje, oraz szczegółowe zasady ich wydawania zawsze ustala pracodawca w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi lub przedstawicielami pracowników. Co ważne, pracownikom nie przysługuje ekwiwalent pieniężny za posiłki i napoje. Przepisy omawianego rozporządzenia nie były nowelizowane przez wiele lat, a w tym czasie znacznie zmieniła się sytuacja w usługach gastronomicznych (w 1996 r. nie były rozpowszechnione np. usługi cateringowe). Dlatego wydano rozporządzenie Rady Ministrów z 12 czerwca 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. poz. 1160). Weszło ono w życie 9 lipca 2019 r. i wprowadziło odstępstwo od zasady wydawania pracownikom posiłku w naturze. Pracodawca może bowiem wydać pracownikom bony, talony, kupony oraz inne dowody uprawniające do otrzymania na ich podstawie odpowiednich produktów lub posiłku, jeżeli ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych nie ma możliwości zapewnienia „zakładowego” posiłku w miejscu pracy.

Więcej w Dzienniku Gazecie Prawnej z 22 września 2022 r., autor: Maciej Ambroziewicz, oprac.: GR