Radykalnych zmian w systemie wspierania osób niepełnosprawnych, a zwłaszcza wspierania ich zatrudnienia – na razie nie będzie. Nowe zasady systemowe zostaną zamieszczone w nowej ustawie rehabilitacyjnej.
Sejm zakończył prace nad nowelizacją ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zrezygnowano (w drodze autopoprawki do projektu) ze zmian w systemie udzielania pomocy publicznej na wspieranie zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Trwają prace nad założeniami do nowej ustawy rehabilitacyjnej, w której mają znaleźć się nowe, opracowywane przez Komisję Wspólnot Europejskich rozwiązania dotyczące systemu udzielania tej pomocy. Dlatego do czasu jej uchwalenia postanowiono nie zmieniać obecnych rozwiązań.
Zmienione zasady wspierania zatrudnienia inwalidów znajdą się dopiero w nowej ustawie rehabilitacyjnej
Zmiany, jakie mają znaleźć się w nowelizacji ustawy, dotyczą pomocy na opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne niepełnosprawnych pracowników. Od 1 stycznia 2008 r. finansowanie tych składek ma być zastąpione ich refundowaniem. Refundacja, czyli zwrot wydatków, które pracodawca poczynił na opłacenie składki, jest dla niego niewątpliwie mniej korzystna niż dofinansowanie składek. Przy dofinansowaniu nie musi ich odprowadzać -wystarczy, że zaznaczy odpowiedni kod w deklaracji rozliczeniowej składanej do ZUS. Również od 1 stycznia 2008 r. rencista prowadzący firmę będzie opłacał wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne (obecnie opłaca tylko zdrowotną), a następnie otrzyma ich refundację z PFRON. Refundacje będą dokonywane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, a nie -jak obecnie – z Funduszu i z budżetu państwa.
Nowością jest również objęcie refundacją składek na ubezpieczenia społeczne niepełnosprawnych rolników prowadzących gospodarstwo rolne i ich niepełnosprawnych domowników, objętych ubezpieczeniem na zasadach ubezpieczenia społecznego rolników.
Z systemu dofinansowań do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych wyłączono osoby, które mają ustalone prawo do emerytury. Zaproponowano skoordynowanie przepisów dotyczących orzecznictwa ZUS o niezdolności do samodzielnej egzystencji z przepisami ustawy rehabilitacyjnej przez ustalenie, że orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o niezdolności do samodzielnej egzystencji jest traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Pracodawca nie będzie też zwracał dofinansowania na zatrudnianie osób niepełnosprawnych, jeżeli rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z przyczyn określonych w art. 52 § 1 Kodeksu pracy (czyli w przypadkach, gdy pracodawca może rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie: ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych, popełnienia przestępstwa, zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku).
Funkcjonowanie ma rozpocząć Elektroniczny Krajowy System Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności, zawierający bazę danych o strukturze i zakresie niepełnosprawności osób orzekanych. Będzie on w różnym stopniu (zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych) dostępny powiatowym i wojewódzkim zespołom orzekającym o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności oraz pracownikom Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych.
Warto dodać, że według danych z MPiPS w latach 1993 – 2003 wskaźnik zatrudnienia niepełnosprawnych spadł z 19 proc. do 13,9 proc, a w I kwartale 2005 r. wynosił 12,8 proc. Zdecydowanie przeważającą formą zatrudnienia niepełnosprawnych jest zatrudnienie w zakładach pracy chronionej. (200 tys. osób w I półroczu 2004 r., w II półroczu spadek do ok. 190 tys. osób). Efektem wprowadzenia od stycznia 2004 r. uprawnienia do comiesięcznego dofinansowania wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym jest zwiększenie zainteresowania pracodawców z otwartego rynku pracy zatrudnianiem osób niepełnosprawnych (wzrost zgłoszeń z ok. 2,5 tys. pracodawców na początku 2004 r. do ok. 4,4 tys. w czerwcu 2005 r.).
Więcej Dziennik.