Likwiduję indywidualną działalność gospodarczą. Na potrzeby firmy wykorzystywałem budynek, który kupiłem w lipcu 2005 r. bez VAT (na podstawie umowy kupna sprzedaży). Ponosiłem nakłady na jego ulepszenie, od których odliczałem VAT. Czy powinienem ująć tę nieruchomość w remanencie likwidacyjnym? – pyta czytelnik Rzeczpospolitej.

Czytelnik będący czynnym podatnikiem VAT na dzień zaprzestania działalności gospodarczej ma obowiązek sporządzić spis z natury towarów podlegających opodatkowaniu. Organy podatkowe są zdania, że w spisie tym ujmuje się również środki trwałe. Czy należy uwzględnić także budynek, o który pyta czytelnik?

Przy jego zakupie nie był odliczany VAT. Przedsiębiorca korzystał jednak z odliczenia podatku od nakładów ponoszonych na jego ulepszenie, które stały się częścią składową tego obiektu. Można więc się zastanawiać, czy została tu spełniona ustawowa przesłanka, że w stosunku do tego towaru (budynku) przysługiwało mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Izba Skarbowa w Warszawie, rozpatrując identyczną sytuację, w interpretacji z 5 września 2011 r. (IPPP1-AA3-786/11-6/AS) stwierdziła, że nie. Skoro przy zakupie budynku nie był odliczany VAT, nie trzeba go ujmować w remanencie likwidacyjnym.
Odnosząc się do ulepszeń, uznała, że „po połączeniu z budynkiem nie mogą być przedmiotem obrotu, a więc nie są towarami w rozumieniu ustawy o VAT”. Z tego powodu również nie wykazuje się ich w remanencie i nie podlegają opodatkowania.

Czy oznacza to, że kwestię rozliczeń VAT jest już w tym przypadku zamknięta? Otóż nie.
Izba uznała bowiem, że „w sytuacji likwidacji działalności gospodarczej, należy rozważyć konieczność (…) korekty podatku odliczonego przy dokonywaniu ulepszeń budynku”.
Zasady korekty reguluje art. 91 ustawy o VAT. Według izby w tym wypadku obowiązek korekty będzie wynikać z art. 91 ust. 7, a związana ona będzie ze zmianą prawa do odliczenia, spowodowaną zaprzestaniem wykorzystania nieruchomości do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Argumentowała, że co prawda w ustawie o VAT nie ma regulacji, „która wprost rozstrzygałaby kwestię korekty podatku naliczonego w związku z ulepszeniem środków trwałych”, należy jednak „traktować ulepszenie środka trwałego dla celów podatku od towarów i usług tak, jak zakup odrębnego środka trwałego”.

Ponadto pismo izby wskazuje, że ulepszenia nieruchomości należy traktować na równi z samą nieruchomością. A to oznacza, że w przypadku czytelnika korekta byłaby konieczna, gdyby:

– wartość wydatków na ulepszenie przekraczała 15 tys. zł (jeśli było przeprowadzonych kilka inwestycji w różnych latach podatkowych, każdą należy rozpatrywać oddzielnie) i

– ulepszenia były w tzw. okresie korekty, tzn. zostały oddane do użytku w ostatnich dziesięciu latach (ten warunek w jego wypadku z pewnością jest spełniony).

Dziesięcioletni okres, w którym należy dokonywać korekty VAT od nieruchomości, liczy się od roku, w którym zostały one oddane do używania. W każdym z tych lat korekcie podlega 1/10 odliczenia VAT naliczonego.
Zaprzestanie wykorzystania nakładów ulepszeniowych do celów działalności gospodarczej oznaczałoby więc utratę prawa do odliczenia 1/10 VAT naliczonego przypadającego na każdy rok, jaki pozostał do końca okresu korekty.

Więcej w Rzeczpospolitej z 7 marca 2012 r.