Gdy do rozliczania podatku z tytułu dostaw towarów obowiązany jest nabywca, dochodzi do tzw. dostaw towarów, dla których podatnikiem jest nabywca – czytamy w Rzeczpospolitej.
Nabywcy towarów są podatnikami z tytułu dostaw towarów:
1) w przypadku nabywania towarów od podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski (zob. art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT), oraz
2) w przypadku nabywania złomu i niektórych odpadów (zob. art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT).
Nabywcy towarów są podatnikami z tytułu dostaw towarów:
1) w przypadku nabywania towarów od podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski (zob. art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT), oraz
2) w przypadku nabywania złomu i niektórych odpadów (zob. art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT).
Jeżeli spełnione są wskazane warunki, to nabywcy towarów mają bezwzględny obowiązek rozliczenia podatku. Z obowiązku tego nie zwalnia ich, przykładowo, otrzymanie faktury zawierającej VAT czy błędne rozliczenie podatku przez dostawcę towaru (podatek taki nie podlega odliczeniu u nabywcy – zob. art. 88 ust. 33 pkt 7 ustawy o VAT). Nabywca nie może również zwolnić się z obowiązku rozliczenia podatku, zawierając stosowną umowę z dostawcą towarów.
Jeżeli nabywcy wbrew ciążącemu na nich obowiązkowi nie rozliczą VAT, to dokonywane w przyszłości korekty powinny być rozliczane wstecz, tj. w drodze korekty deklaracji VAT-7/VAT-7K/VAT-7D za okres rozliczeniowy powstania obowiązku podatkowego z tytułu dostaw nabywanych towarów.
Odnośnie do nabywania towarów od podatników zagranicznych należy zauważyć, że jednym z warunków istnienia obowiązku rozliczenia podatku przez nabywcę jest, aby zagraniczny podatnik nie był zarejestrowany w Polsce jako podatnik VAT. Zwrócenie uwagi na ten warunek jest o tyle istotne, że obowiązuje on dopiero od 1 kwietnia 2014 r. Wcześniej rejestracja zagranicznych dostawców jako polskich podatników VAT nie wyłączała obowiązku rozliczania VAT przez polskich nabywców.
Obowiązek podatkowy z tytułu dostaw towarów, dla których podatnikiem jest nabywca, powstaje na zasadach ogólnych, a więc najczęściej z chwilą dostawy towarów (zob. art. 19a ust. 1 ustawy o VAT). Tak jak w przypadku „zwykłych” dostaw na moment powstania obowiązku podatkowego nie ma obecnie wpływu moment wystawienia przez dostawcę faktury dokumentującej dostawę.
Do dostaw towarów, dla których podatnikiem jest nabywca, ma również zastosowanie art. 19a ust. 8 ustawy o VAT stanowiący, że jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru otrzymano całość lub część zapłaty, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Stosowanie tego przepisu stanowi niekiedy problem dla nabywców, gdyż nie zawsze wiedzą oni kiedy dostawcy otrzymali zapłatę. Uważam, że w tej sytuacji należy dopuścić rozpoznawanie przez nabywców obowiązku podatkowego w dacie zapłaty.
Podstawą opodatkowania jest, co do zasady, wszystko, co stanowi zapłatę, którą zbywca towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej (zob. art. 293 ust. 1 ustawy o VAT). Przepis ten ma zastosowanie również do dostaw towarów, dla których podatnikiem jest nabywca.
Do dostaw takich ma zastosowanie również art. 293 ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT stanowiący, że podstawa opodatkowania obejmuje koszty dodatkowe, takie jak: prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dostawcę lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy. W konsekwencji, wszelkie koszty pobierane przez dostawców od nabywców towarów powiększają podstawę opodatkowania dostaw towarów, dla których podatnikiem jest nabywca (dotyczy to również sytuacji, gdy koszty te wykazywane są na fakturach w osobnych pozycjach). Dotyczy to, przykładowo, kosztów cięcia czy transportu stali.
Podstawa opodatkowania obejmuje również błędnie naliczone przez dostawcę kwoty VAT, jeżeli nabywca jest obowiązany do ich zapłaty. Kwoty takie nie są bowiem w istocie kwotami VAT (lecz kwotami „podszywającymi się pod podatek”), a w konsekwencji nie są one wyłączone z podstawy opodatkowania na podstawie art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
Więcej w Rzeczpospolitej z 4 czerwca 2014 r.
Jeżeli nabywcy wbrew ciążącemu na nich obowiązkowi nie rozliczą VAT, to dokonywane w przyszłości korekty powinny być rozliczane wstecz, tj. w drodze korekty deklaracji VAT-7/VAT-7K/VAT-7D za okres rozliczeniowy powstania obowiązku podatkowego z tytułu dostaw nabywanych towarów.
Odnośnie do nabywania towarów od podatników zagranicznych należy zauważyć, że jednym z warunków istnienia obowiązku rozliczenia podatku przez nabywcę jest, aby zagraniczny podatnik nie był zarejestrowany w Polsce jako podatnik VAT. Zwrócenie uwagi na ten warunek jest o tyle istotne, że obowiązuje on dopiero od 1 kwietnia 2014 r. Wcześniej rejestracja zagranicznych dostawców jako polskich podatników VAT nie wyłączała obowiązku rozliczania VAT przez polskich nabywców.
Obowiązek podatkowy z tytułu dostaw towarów, dla których podatnikiem jest nabywca, powstaje na zasadach ogólnych, a więc najczęściej z chwilą dostawy towarów (zob. art. 19a ust. 1 ustawy o VAT). Tak jak w przypadku „zwykłych” dostaw na moment powstania obowiązku podatkowego nie ma obecnie wpływu moment wystawienia przez dostawcę faktury dokumentującej dostawę.
Do dostaw towarów, dla których podatnikiem jest nabywca, ma również zastosowanie art. 19a ust. 8 ustawy o VAT stanowiący, że jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru otrzymano całość lub część zapłaty, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Stosowanie tego przepisu stanowi niekiedy problem dla nabywców, gdyż nie zawsze wiedzą oni kiedy dostawcy otrzymali zapłatę. Uważam, że w tej sytuacji należy dopuścić rozpoznawanie przez nabywców obowiązku podatkowego w dacie zapłaty.
Podstawą opodatkowania jest, co do zasady, wszystko, co stanowi zapłatę, którą zbywca towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej (zob. art. 293 ust. 1 ustawy o VAT). Przepis ten ma zastosowanie również do dostaw towarów, dla których podatnikiem jest nabywca.
Do dostaw takich ma zastosowanie również art. 293 ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT stanowiący, że podstawa opodatkowania obejmuje koszty dodatkowe, takie jak: prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dostawcę lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy. W konsekwencji, wszelkie koszty pobierane przez dostawców od nabywców towarów powiększają podstawę opodatkowania dostaw towarów, dla których podatnikiem jest nabywca (dotyczy to również sytuacji, gdy koszty te wykazywane są na fakturach w osobnych pozycjach). Dotyczy to, przykładowo, kosztów cięcia czy transportu stali.
Podstawa opodatkowania obejmuje również błędnie naliczone przez dostawcę kwoty VAT, jeżeli nabywca jest obowiązany do ich zapłaty. Kwoty takie nie są bowiem w istocie kwotami VAT (lecz kwotami „podszywającymi się pod podatek”), a w konsekwencji nie są one wyłączone z podstawy opodatkowania na podstawie art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT.
Więcej w Rzeczpospolitej z 4 czerwca 2014 r.