1. Uwagi ogólne

W obowiązującym stanie prawnym jedynie gmina ma własne dochody o charakterze podatkowym, co sprawia, iż władztwo podatkowe leży przede wszystkim w kompetencji rad gmin. Jedynie wyjątkowo kwestie podatkowe regulują akty wydawane przez organy stanowiące innych jednostek samorządu terytorialnego.

Zakres regulacji prawnych dotyczących działalności prawotwórczej rad gmin pozwala stwierdzić, że w odniesieniu do lokalnego prawa podatkowego tworzonego w gminach występuje dość duży chaos, wynikający zarówno z zakresu działalności prawotwórczej, jak i, w zasadzie, braku reguł postępowania w tym zakresie. Analiza przepisów kompetencyjnych pozwala stwierdzić, iż w każdej z gmin może funkcjonować nawet do 31 uchwał podatkowych. Trzy z nich (w sprawie ustalenia wynagrodzenia dla inkasentów, określenia dla nich terminów płatności, a także wprowadzenia opłaty prolongacyjnej oraz określenia jej stawki) podejmowane są na podstawie upoważnień zawartych w ordynacji podatkowej.

Kolejne uchwały powinny lub mogą (w zależności od ich charakteru) określać:

– stawki podatków i opłat lokalnych (od nieruchomości, od środków transportowych, od posiadania psów, opłaty: miejscowa lub uzdrowiskowa, targowa) (5 uchwał),

– zwolnień i ulg w podatkach i opłatach lokalnych (11 uchwał),

– trybu i warunków płatności (12 uchwał).

Liczba obowiązujących w gminach uchwał podatkowych rzadko zbliża się do wskazanego wyżej górnego pułapu, co wynika, po pierwsze, z fakultatywnego charakteru większości z nich, po drugie, z przyjętej techniki prawodawczej, która w wielu przypadkach zakłada ujmowanie w jednej uchwale kilku elementów związanych z danym świadczeniem (np. zamiast podejmować 5 odrębnych uchwał w sprawie: stawki opłaty targowej, zasad ustalania i poboru opłaty, zarządzenia jej poboru w drodze inkasa i określenia inkasentów, określenia terminów płatności dla inkasentów, określenia wynagrodzenia za inkaso, rada gminy może określić wszystkie te elementy w jednej uchwale – w sprawie opłaty targowej). W działalności prawodawczej gmin widoczna jest zasada regulowania, jeśli to możliwe, w jednej uchwale wszystkich elementów dotyczących danego świadczenia. Od zasady tej istnieją jednak wyjątki, które wynikają przede wszystkim z pragmatyzmu rad gmin, które dla części rozwiązań często przewidują okres obowiązywania dłuższy niż rok, co przy podejmowaniu rocznych uchwał w sprawie stawek uzasadnia wprowadzanie innych regulacji w odrębnych uchwałach.

przeczytaj cały artykuł >>