Przepisów ustawy o PIT nie stosuje się m.in. do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn (art. 2 ust. 1 pkt 3 updof). Otrzymane darowizny są więc opodatkowane wyłącznie podatkiem od spadków i darowizn. Otrzymane świadczenia nie będące darowiznami w rozumieniu kodeksu cywilnego podlegają PIT.

Świadczeniem nieodpłatnym może być świadczenie w naturze. Jak czytamy w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 3 kwietnia 2007 r. (I SA/Go 1429/06): świadczenia w naturze to takie świadczenia, których przedmiot jest inny niż pieniądz lub wartość pieniężna. Będą to w szczególności różnego rodzaju świadczenia rzeczowe.

Organy podatkowe uznają, że dla celów podatkowych pojęcie „nieodpłatne świadczenie” ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. O ile zgodnie z kodeksem cywilnym termin „świadczenie” oznacza przedmiot stosunku zobowiązaniowego, który wyraża się obowiązkiem określonego zachowania się przez podmiot zobowiązany, o tyle dla celów podatkowych przyjmuje się, że nie musi wystąpić działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony. Ważne, że pojawia się nieodpłatne przysporzenie majątku danej osoby kosztem majątku innego podmiotu.
W wielu wypadkach nieodpłatne świadczenia należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt g w zw. z art. 20 ust. i updof).

Przychodów zwolnionych nie wykazuje się w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Nie są one także uwzględniane w podstawie opodatkowania (potwierdza to interpretacja Urzędu Skarbowego w Pabianicach z 28 marca 2007 r USIA/415-7/2007).