Urlopu udziela się na dni pracy pracownika w wymiarze godzinowym, przyjmując że jeden dzień urlopu odpowiada ośmiu godzinom pracy. Zasada ta obowiązuje niezależnie od przyjętego systemu czasu pracy. Wyjątek od zasady, dotyczy pracowników, dla których dobowa norma czasu pracy wynikająca z odrębnych przepisów jest niższa niż osiem godzin np. pracownicy niepełnosprawni – siedem godzin.
Urlop udzielany jest w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (art. 1542 k.p.). Urlopu można udzielić w niedzielę lub święto, jeżeli w te dni pracownik, w przypadkach dozwolonych przez przepisy wykonuje pracę.

Udzielanie urlopu w podstawowym czasie pracy jest najprostsze, gdyż dobowy czas pracy wynosi osiem godzin, czyli dokładnie tyle, ile dzień urlopu zgodnie z art. 1542 par. 2 k.p. Nieco bardziej skomplikowane jest udzielanie urlopu pracownikom niepełnoetatowym. Urlopu udziela się wówczas wyłącznie na dni pracy pracownika, w wymiarze tylu godzin, ile pracownik powinien w danym dniu przepracować, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (art. 1542 par. 1 k.p.).

W celu prawidłowego udzielenia urlopu pracownikowi zatrudnionemu w równoważnym systemie czasu pracy oraz pracy w ruchu ciągłym należy ustalić, ile godzin określony pracownik powinien przepracować zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy w okresie, w którym będzie korzystać z urlopu wypoczynkowego. W tych systemach można pracownikowi wyjątkowo udzielić urlopu na część dnia, ponieważ w myśl art. 1542 par. 4 k.p. można udzielić urlopu na część dobowego wymiaru czasu pracy, gdy pracownikowi pozostał do wykorzystania urlop w wymiarze niższym niż zaplanowany w danej dobie czas pracy. W systemie pracy w ruchu ciągłym udziela się także urlopu na niedziele i święta, jeśli w harmonogramie na te dni zaplanowano pracownikowi pracę.

Identyczne zasady udzielania urlopu stosuje się w przypadku skróconego tygodnia pracy i pracy weekendowej. W przerywanym systemie pracy należy pamiętać, że przerwy nie są wliczane do czasu pracy, zatem nie wlicza się ich do wykorzystywanego urlopu wypoczynkowego.

Zadaniowy czas pracy wprowadza się wtedy, gdy ze względu na rodzaj pracy lub jej organizację albo miejsce wykonywania pracy czasu pracy pracowników nie można wymierzyć w godzinach. Niestety, w przepisach nie przewidziano zasad udzielania urlopu pracownikom świadczącym pracę w tym systemie. W takiej sytuacji, ustalając zadania, należy uwzględniać wykorzystanie urlopu i zmniejszyć ilość zadań do wykonania.

Opracowanie: Andrzej Jurczewski

Więcej w Gazecie Prawnej z 14 maja 2004 r.