Nie w każdym jednak wypadku. Mimo że księga jest wadliwa lub nierzetelna może uznać ją za dowód, jeśli przyjmie, że popełnione uchybienia nie mają istotnego znaczenia dla sprawy i będzie mogła stanowić dowód w sprawie.

W praktyce urzędnicy przymkną oko na pomyłki o których mowa w  § 11 ust. 4 w/w  rozporządzenia. W myśl tego przepisu księgę można uznać za rzetelną również wtedy, gdy:

– niewpisane lub błędnie wpisane kwoty przychodu nie przekraczają łącznie 0,5 proc. przychodu wykazanego w księdze za dany rok podatkowy lub przychodu wykazanego w roku podatkowym do dnia, w którym naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej stwierdził te błędy,

– brak właściwych zapisów jest związany z nieszczęśliwym wypadkiem lub zdarzeniem losowym, które uniemożliwiło podatnikowi prowadzenie księgi,

– błędy spowodowały podwyższenie kwoty podstawy opodatkowania, z wyjątkiem błędów polegających na niewykazaniu lub zaniżeniu kosztów zakupu materiałów podstawowych, towarów handlowych oraz kosztów robocizny,

– podatnik uzupełnił zapisy lub dokonał korekty błędnych zapisów w księdze przed rozpoczęciem kontroli przez naczelnika urzędu skarbowego lub przez organ kontroli skarbowej lub

– błędne zapisy są skutkiem oczywistej omyłki, a podatnik ma dowody księgowe.

Nie każda jednak pomyłka będzie uważana za usprawiedliwioną. NSA w wyroku z 21 marca 2000 r. (III SA 1627/99) stwierdził, że nierzetelność jest kategorią obiektywną. Oznacza to, że dla oceny nierzetelności księgi nie mają znaczenia czynniki subiektywne, towarzyszące dokonywaniu w niej zapisów.

Wynik oceny nierzetelności lub wadliwości ksiąg podatkowych organ podatkowy określa w protokole badania ksiąg. Podaje w nim, za jaki okres i w jakiej części nie uznaje ksiąg za dowód tego, co wynika z zawartych w nich zapisów.

Więcej w Rzeczpospolitej z 17 czerwca 2009 r.