Prawo do emerytury lub renty jest zawieszane lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu w razie osiągania przychodu z tytułu prowadzenia działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego oraz z tytułu pełnienia służby. Jaka działalność podlega, obowiązkowi ubezpieczenia społecznego wymieniliśmy na str. B2. Tam też omówiliśmy, jakie przychody wpływają, a jakie nie na wysokość pobieranego świadczenia. Przedstawione tam regulacje mają również zastosowanie do emerytur i rent. Przypomnijmy tylko, że:
do przychodów mających wpływ na zawieszanie prawa do świadczeń emerytalno-rentowych nie wlicza się przychodów uzyskiwanych z tytułu wykonywania pracy zarobkowej nieobjętej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi, np. uzyskiwanych z tytułu darowizn i zapomóg, umowy o dzieło, praw autorskich i patentowych, wynajmu lub dzierżawy nieruchomości albo lokali, chyba że wynajem lub dzierżawa stanowią przedmiot działalności gospodarczej; w określonych sytuacjach wyłączone są z rozliczenia przychody, mimo że zostały uzyskane z tytułu działalności podlegającej obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (z tytułów wymienionych w ramce na str. B2) tj.:
-gdy prawo do emerytury lub renty powstało w ciągu roku, przy ustalaniu przychodu, który podlega rozliczeniu, nie uwzględnia się przychodu uzyskanego z tytułu pracy wykonywanej przed ustaleniem prawa do świadczenia, nawet jeśli jego wypłata nastąpiła wówczas, gdy prawo do tego świadczenia już przysługiwało;
– gdy w trakcie rozliczanego roku emeryt kończy wiek wynoszący 60 lat dla kobiety i 65 lat dla mężczyzny, przyjmuje się przychód uzyskany od 1 stycznia (lub od dnia, w którym została przyznana emerytura, jeśli prawo do świadczenia ustalono po tej dacie) do miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym emeryt ukończył wskazany wiek,
– gdy emeryt lub rencista złożył wniosek o zawieszenie wypłaty świadczenia,
– gdy emerytura była zawieszona wskutek kontynuowania zatrudnienia u tego samego pracodawcy, u którego emeryt był zatrudniony przed uzyskaniem świadczenia.
PRZYKLAD: WAŻNA DATA UZYSKANIA PRZYCHODU
Prawo do emerytury powstało od lutego. Emeryt do końca stycznia pracował na podstawie umowy o pracę. W lutym byty pracodawca wypłacił mu trzynastkę. Przychód ten nie podlega rozliczeniu.Nie uwzględnia się bowiem przychodu uzyskanego z tytułu pracy wykonywanej przed ustaleniem prawa do świadczenia, nawet jeśli jego wyplata nastąpiła wówczas, gdy prawo do tego świadczenia już przysługiwało.
PRZYKŁAD: ZAWIESZENIE RENTY NA WNIOSEK
Osoba uprawniona do renty rodzinnej chce podjąć działalność zarobkową i aby nie rozliczać się z przychodów z ZUS złożyć wniosek o jej zawieszenie. Możliwość złożenia wniosku o zawieszenie renty zależy od tego, czy do renty rodzinnej uprawniona jest tylko ona, czy też jeszcze inne osoby. W przypadku gdy do renty rodzinnej uprawniona jest tylko jedna osoba, może ona złożyć wniosek o zawieszenie prawa do renty rodzinnej. Prawo to ulega zawieszeniu do czasu, gdy osoba ta zgłosi wniosek o podjęcie wypłaty renty. Natomiast w przypadku renty rodzinnej, do której uprawnionych jest kilka osób, możliwe jest zgłoszenie wniosku o wyłączenie z grona osób uprawnionych do tej-renty, co oznacza utratę prawa do tego świadczenia. W takim przypadku ZUS ponownie ustali wysokość renty rodzinnej, z pominięciem osoby, która zgłosiła wniosek o wyłączenie z grona uprawnionych.
PRZYKŁAD: REZYGNACJA Z ROZLICZENIA Z ZUS
Czytelnik złożył wniosek o emeryturę. ZUS przyznał mu świadczenie. Po otrzymaniu decyzji złożył wniosek o zawieszenie emerytury, gdyż zamierzał osiągać wysokie przychody. Przepisy pozwalają na takie postępowanie. Z takiej regulacji mogą skorzystać osoby, które osiągają wysokie przychody i nie chcą rozliczać się z ZUS. Jeżeli osoby te złożą wniosek o zawieszenie świadczenia (na podstawie art. 103 ust. 3 ustawy emerytalnej) ZUS nie może żądać uzasadnienia takiego wniosku, ani też przeprowadzać rozliczenia świadczenia po zakończeniu roku kalendarzowego. Zawieszenie świadczenia następuje od miesiąca zgłoszenia wniosku, a jeżeli nie jest to możliwe (np. wniosek wpłynął do oddziału już po przekazaniu świadczeniu) – od miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym zgłoszono ten wniosek i trwa do miesiąca, w którym zostanie zgłoszony wniosek o podjęcie wypłaty świadczenia.
Więcej Gazeta Prawna.